HPV Nedir ?
HPV tensel temasla geçen viral enfeksiyondur. 100 den fazla çeşit HPV vardır. Cinsel bölgede, ağız ve boğazda enfeksiyona yol açan cinsel yolla bulaşan önemli olan 40 türdür. Cinsel temas veya oral seks yoluyla bulaşmaktadır. Bulaşması için tam cinsel birleşme olması gerekli değildir.
HPV hem kadınlarda hem de erkeklerde cinsel yolla bulaşan en sık görülen enfeksiyondur. Az sayıda partneri olanların bile zaman içinde HPV ye yakalanacağı ön görülmektedir.
Anneden bebeğe doğum sırasında bulaşmaya nadiren rastlanır.
HPV belirtileri nelerdir?
HPV enfeksiyonları çoğu zaman belirti vermez, enfekte kişiler cinsel partnerlerine bilmeden hastalığı bulaştırmış olurlar.
Daha nadiren HPV ciddi sağlık sorunlarına yol açan hastalıklara neden olur. Genital siğiller, üst solunum yollarında oluşan siğillerin yol açtığı reküren solunum yolu papillamotozisi HPV ye bağlı gelişir. Serviks kanseri, genital kanserler, anüs kanseri, boğaz ve solunum yolu kanserlerine yol açan HPV tipleri vardır. Siğile yol açan tiplerle kansere yol açan HPV çeşitleri başkadır.
Serviks kanserlerinin \%99 nedeni HPV enfeksiyonlarıdır. Her yıl dünya üzerinde 270.000 kadın HPV ye bağlı serviks kanseri nedeniyle hayatını kaybetmektedir.
HPV nin yol açtığı kanserler ancak ilerlediğinde belirti verir. Bu nedenle tarama testleri önem taşır.
HPV tarama testleri nasıl yapılmalıdır?
21 yaşından ufak olanlar cinsel aktiviteye başladıysa ve cinselliğe başlama yaşına göre HPV taraması yapılır. 21 yaşından önce HPV nin kendiliğinden gerilemesi mümkün olduğundan smear alınmaz.
21-29 yaşında olan kadınlardan 3 yılda 1 smear alınır. Smear sonucu anormal ise HPV taraması istenir.
30-65 yaşlarında 30 yaşında HPV taraması istenir normalse 5 yılda 1 smear alınır. Eğer HPV taraması yapılmadıysa 3 yılda 1 smear alınır.
Kansere yol açan 15 HPV virus tipinden biri veya birkaçı saptanırsa smear incelemesi sık yapılmalıdır.
HPV enfeksiyonları 10 veya daha çok yıl içinde kansere öncü servikal değişiklikler gösterir. Anormal prekanseröz hücrelerin varlığında kolposkopik inceleme yapılır.
HPV Aşıları ve Kanser
Şu ana kadar geliştirilmiş ve onaylı 3 HPV aşısı bulunuyor. Cervarix (HPV 2), Gardasil (HPV 4) ve Gardasil (HPV 9): Bu aşılar en sık görülen HPV tiplerine karşı geliştirilmiştir ve cervix (rahim ağzı), anal, vulvar, vaginal, penil ve orofarengial (ağız/boğaz) kanserlerine karşı etkilidir. Sadece Gardasil genital siğillere karşı koruyucudur, Cervarix değildir. Bu aşılar cervix (rahim ağızı) kanserlerinin yaklaşık %70’ine karşı koruyucu etki gösterir. Gardasil 9 ise cervix kanserinin %90’ına karşı kouruyucudur.
Bu aşıların özellikle 9- 26 yaş kızlar ve 9- 21 yaş erkeklere yapılması önerilmektedir. Aşının özellikle genç yaşta yapılmasının nedeni bu yaşlarda immün yanıtın (bağışıklık sisteminin) çok daha yüksek olmasıdır. 11- 12 yaşlarında aşı yapılıyorsa sadece 2 doz aşı yeterli iken daha ileri yaşlarda ise 3 doz aşı önerilmektedir. 2 doz aşı 6 ay arayla yapılır, 3 doz aşı ise 0, 2 ve 6’ıncı aylarda yapılır.
HPV aşıları güvenli ve kansere karşı etkindir. HPV aşısı olmuş kadınlar rahatlıkla gebe kalabilirler çünkü bebek ve anne için herhangi bir negatif etkisi yoktur.
Hiçbir aşı %100 bütün HPV tiplerine karşı etkin olmadığından aşı yaptırmış kadınlar da 21- 29 yaş arasında 3 yılda bir pap-smear testi yaptırmalıdır. 30- 64 yaş kadınlar pap-smear testinin yanında her 5 yılda bir HPV taraması yaptırmalıdır. 65 yaş üzeri kadınlar ise kişisel özgeçmişlerine bağlı olarak hekimlerinin belirlediği takip programına uymalıdır. Eğer pap-smear’de etkilenmiş ya da anormal hücreler görülmüşse daha sık pap-smear yapılmalıdır.
